Documentaire De Onmaatschappelijken- woonscholen in Utrecht wordt in twee delen uitgezonden op NPO 2 bij Omroep MAX – rubriek Noord-Zuid-Oost-West. Eerder was deze al te zien bij RTV Utrecht en tijdens speciale vertoningen in de wijk.

Vanaf 1923 tot eind jaren ’70 huisde in de Utrechtse wijken Ondiep en Pijlsweerd een aantal zogenoemde woonscholen. Het waren wooncomplexen voor ‘onmaatschappelijken’. Mensen waarvan men vond dat ze niet tussen de gewone mensen konden wonen, werden daar geplaatst. Met als doel hen te leren wonen en te heropvoeden.

Regisseur Babbe de Thouars maakte in samenwerking met het Utrechtse Productiehuis U in de Wijk Producties een documentaire over dit fenomeen. Daarin halen oud-bewoners van het verdwenen Houtplein, het Anthonieplein en de (tweede) Hooipoort herinneringen op aan een gevoelig verleden. Bewoners stonden onder toezicht, moesten verplicht naar het badhuis en kregen te maken met een negatief stigma. Een stadshistoricus en een socioloog leggen uit hoe de woonscholen zijn ontstaan en zich ontwikkelden.

‘Ik was er erg van onder de indruk. De tegenstelling tussen de bewoners en de anderen komt heel scherp in beeld. Of het de spreektaal is, de kleding, of de inrichting van de woning, je ervaart meteen het verschil. Dat maakt de documentaire integer en kwetsbaar. Geweldig dat de bewoners uiteindelijk hebben meegewerkt. Niet alleen om te vertellen over vroeger, maar ook over hoe ze nu in het leven staan. Met duidelijke waarden over de gelijkheid van mensen. En dus over de ondergeschikte positie waarin ze niet alleen zijn opgegroeid, maar die ze nu nog ervaren. De positie die ze net zo kwetsbaar maakt als kinderen van gescheiden ouders, of kinderen die thuis geweld hebben ondergaan. Heel goed dat haarscherp in beeld komt hoe machte loos en tijdgebonden onze opvattingen vaak zijn over hulpverlening.’ Martin Mulder, oud-wijkregisseur Utrecht Noordwest

‘De Onmaatschappelijken- woonscholen in Utrecht’ wordt in twee delen uitgezonden op NPO 2 bij Omroep MAX-rubriek Noord-Zuid-Oost-West op donderdag 13 januari rond 18.20 uur en donderdag 20 januari zelfde tijd.